Lökositler, bağışıklık sisteminin temel hücreleri olup, vücudu enfeksiyonlara ve yabancı maddelere karşı koruyan çekirdekli hücrelerdir. Beyaz kan hücreleri (WBC), yaşamlarının en azından bir döneminde dolaşımda bulunur ve fagositoz ile bağışıklıkta önemli rol oynar.
Normal lökosit seviyeleri:
Kanda: 4.000 – 11.000 hücre/µL
İdrarda: 0-5 hücre/hpf (yüksek güç alanı başına)
Kanda Lökosit Yüksekliği (Lökositoz) ve Nedenleri
Lökosit seviyesinin 11.000/µL'nin üzerinde olması, lökositoz olarak adlandırılır ve vücudun bir enfeksiyona veya hastalığa yanıt verdiğini gösterebilir.
Lökositoza Neden Olan Durumlar:
Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar
İltihabi hastalıklar (Romatoid artrit, Crohn hastalığı)
Bağışıklık sistemi hastalıkları
Kanser (Lösemi, lenfoma)
Stres, sigara ve aşırı egzersiz
Steroid kullanımı
Belirtileri:
Ateş, halsizlik
Lenf bezlerinde şişlik
Düzensiz kalp atışı
İdrarda Lökosit Yüksekliği ve Önemi
İdrarda yüksek lökosit seviyesi genellikle idrar yolu enfeksiyonu (İYE) veya böbrek problemlerine işaret eder.
Normal aralık: 0-5 lökosit/hpf
Tehlikeli seviyeler:
10-20 lökosit/hpf: Hafif enfeksiyon
20-100 lökosit/hpf: Orta derece enfeksiyon
100+ lökosit/hpf: Ciddi böbrek enfeksiyonu
Diğer nedenler:
Böbrek taşı
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
Mesane iltihabı
Belirtileri:
Yanma hissi ile idrar yapma
Sık idrara çıkma
Karın ve sırt ağrısı
Nötropeni: Beyaz Kan Hücrelerinin Düşüklüğü ve Enfeksiyon Riski
Nötropeni, nötrofil adı verilen beyaz kan hücrelerinin 1.500/µL'nin altına düşmesidir. Bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon riskini artırır.
Nötropeniye neden olan durumlar:
Kemoterapi ve radyoterapi
Kan hastalıkları (Lösemi, aplastik anemi)
Otoimmün hastalıklar
Vitamin eksiklikleri (B12, folik asit)
Belirtileri:
Yüksek ateş
Sürekli enfeksiyonlar
Ağız yaraları
Ne zaman en yüksek risk oluşur? Kemoterapi sonrası 7-12 gün içinde nötropeni gelişebilir. Bu süreçte enfeksiyon belirtilerine dikkat edilmelidir.
Önleme yolları:
Ellerin sık yıkanması
Kalabalık ortamlardan kaçınılması
Çiğ gıda tüketiminin azaltılması
Lökosit Bozuklukları ve Klinik Önemi
1. Nötrofili (Yüksek Nötrofil Sayısı):
Akut enfeksiyonlar
Kanama ve travma
Kanserler
2. Nötropeni (Düşük Nötrofil Sayısı):
Kemoterapi sonrası bağışıklık baskılanması
Kronik enfeksiyonlar
3. Monositoz (Yüksek Monosit Sayısı):
Tüberküloz
Romatizmal hastalıklar
4. Eozinofili (Yüksek Eozinofil Sayısı):
Alerjik reaksiyonlar
Parazit enfeksiyonları
5. Lenfositopeni (Düşük Lenfosit Sayısı):
Bağışıklık sistemi baskılanması
6. Lenfositoz (Yüksek Lenfosit Sayısı):
Viral enfeksiyonlar
Kronik lenfositik lösemi (KLL)
Granülositler ve Mononükleer Lökositler
Nötrofiller
Nötrofillerin temel görevi, bakterileri fagosite etmek ve yok etmektir. Yabancı organizmalar nötrofiller tarafından yutulur, lizozomlarla birleşerek enzimlerin serbest bırakılması sağlanır ve yok edilir.
Bazofiller
Bazofiller, granüllerinde histamin ve heparin taşıyan lökositlerdir. Alerjik reaksiyonlarda ve iltihaplanmalarda rol oynarlar. IgE antikoru ile bağlantılı olarak çalışarak alerjik yanıtı tetikleyebilirler.
Makrofajlar ve Monositler
Monositler, kemik iliğinde üretilir ve kan dolaşımına girdikten sonra dokulara yerleşerek makrofajlara dönüşür. Bağışıklık sisteminde patojenleri yutma, antijen sunumu yapma ve inflamatuar yanıtları düzenleme görevleri vardır. Ayrıca B ve T lenfositlerini aktive eden interlökinler salgılarlar.
Lenfositler
Lenfositler, bağışıklık sisteminin en önemli hücrelerinden biridir ve B ve T hücreleri olarak ikiye ayrılır.
B Lenfositleri: Antikor üretimi sağlar ve bağışıklık belleğini oluşturur. Plazma hücrelerine dönüşerek spesifik patojenlere karşı immün yanıt oluştururlar.
T Lenfositleri: Hücresel bağışıklıkta rol alır. Yardımcı T hücreleri, B hücrelerini aktive ederken, baskılayıcı T hücreleri bağışıklık yanıtını düzenler. NK (Doğal Öldürücü) hücreler, virüsle enfekte olmuş hücreleri yok eder.
Periferik Kanda Dağılım:
%15-25 B Lenfositleri
%40-75 T Lenfositleri
Sonuç:
Lökosit seviyelerindeki değişimler, vücutta bir hastalık veya bağışıklık yanıtı olup olmadığını gösterebilir. Kanda veya idrarda lökosit yüksekliği, enfeksiyon, iltihap veya kan hastalıklarının bir belirtisi olabilir. Nötropeni ise bağışıklık sisteminin baskılanmasına yol açarak enfeksiyon riskini artırır. Granülositler ve mononükleer lökositlerin işlevleri bağışıklık yanıtı için kritik öneme sahiptir. Düzenli sağlık kontrolleri, erken teşhis ve uygun tedavi için önemlidir.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorumlarınız bizim için değerlidir! Soru ve görüşlerinizi paylaşmaktan çekinmeyin