Disleksi, bireyin konuşma seslerini tanıma, bu sesleri harflere dökme ve yazılı dili çözümleme yetisinde zorluk yaşadığı nörogelişimsel bir öğrenme bozukluğudur. Genellikle “okuma bozukluğu” olarak bilinen disleksi, zeka, işitme ya da görme sorunlarından kaynaklanmaz. Sorunun kaynağı, beynin dili işleyen bölgelerindeki farklılıklardır.
Kimler Disleksi Olabilir?
Disleksi her yaştan bireyi etkileyebilir. Toplumun yaklaşık %15’inin disleksiye sahip olduğu, ancak yalnızca %10’undan azına resmi tanı konduğu tahmin edilmektedir.
Çocuklukta fark edilip desteklenmeyen bireylerde, bu zorluklar erişkinlikte de devam edebilir. Ancak, disleksi ile yaşamak öğrenmenin sonu değildir. Doğru araçlarla ve eğitim desteğiyle disleksili bireyler başarılı olabilir.
Disleksi Belirtileri Nelerdir?
Disleksi belirtileri yaşa göre değişiklik gösterir ve genellikle okul çağıyla birlikte daha belirgin hale gelir.
Okul Öncesi Dönem
-
Geç konuşma
-
Yeni kelimeleri yavaş öğrenme
-
Kelimelerdeki sesleri ters çevirme
-
Harf, sayı ve renkleri tanımada zorluk
-
Kafiye ve çocuk şarkılarını öğrenmede güçlük
5–13 Yaş Arası
-
Okuma sırasında harfleri veya kelimeleri ters yazma (örnek: “saw” yerine “was”)
-
b, d, p ve q gibi harfleri karıştırma
-
Yazım kurallarını öğrenmede zorlanma
-
Talimatları sırayla izlemekte zorlanma
-
Sesli okuma ve anlama becerilerinde zayıflık
13 Yaş ve Üzeri
-
Yavaş okuma ve yazma
-
Yüksek sesle okumada zorlanma
-
Deyim ve mecazları anlamada güçlük
-
Bir hikâyeyi yeniden anlatmakta zorlanma
-
Yabancı dil öğreniminde zorlanma
-
Matematiksel kelime problemlerini anlamada güçlük
Disleksi ve Görme Arasındaki Bağlantı
Her ne kadar disleksi görme sorunlarından kaynaklanmasa da, bazı görme problemleri disleksiyle benzer semptomlar gösterebilir. Amerikan Optometri Derneği’ne göre, çocukların %25’inde öğrenmeyi etkileyen bir görme sorunu bulunur.
Disleksi ile Karıştırılabilen Görsel Sorunlar
-
Hipermetropi
-
Gözlerin birlikte çalışmasında sorunlar (binoküler işlev bozuklukları)
-
Göz hareketlerinde zayıflık
-
Göz yorgunluğu, çift görme
-
Görsel bilgi işlemleme problemleri
Bu nedenle, disleksi şüphesi olan bir çocukta ilk adım kapsamlı bir göz muayenesi olmalıdır. Göz doktoru, görme sorunları mı yoksa öğrenme bozukluğu mu olduğuna dair yönlendirme yapabilir.
Görme Terapisi Disleksiye Yardımcı Olabilir mi?
Görme terapisi, disleksiye eşlik eden görsel bozukluklarda oldukça etkili bir yöntemdir. Bu terapi, göz ve beyin arasındaki bağlantıyı geliştirerek çocukların görsel verimliliğini artırmayı hedefler. Bazen özel lensler ya da prizmalarla desteklenebilir.
Görme terapisi sayesinde:
-
Okuma akıcılığı gelişebilir
-
Dikkat süresi uzayabilir
-
Akademik başarıda artış sağlanabilir
Disleksi Nasıl Teşhis Edilir?
Disleksi tanısı genellikle bir ekip tarafından konur: göz doktoru, çocuk gelişim uzmanı, psikolog ve özel eğitimci. Ancak ilk değerlendirme aşaması göz muayenesi ile başlamalıdır.
Tanıda bakılan başlıca unsurlar:
-
Görme keskinliği ve göz sağlığı
-
Gözlerin birlikte çalışması
-
Göz hareketleri
-
Görsel hafıza ve işlemleme becerisi
Disleksili Çocuklar İçin Ne Yapılabilir?
Disleksi tedavi edilemese de erken müdahale çok önemlidir. Disleksi ile baş etmede şu adımlar etkili olur:
-
Özel eğitim programları
-
Bireysel destek ve takviye dersler
-
Aile içi anlayış ve duygusal destek
-
Görme terapisi ve gerekiyorsa gözlük kullanımı
Disleksi, çocuğunuzun potansiyelini engellemek zorunda değildir. Doğru teşhis, destek ve eğitimle, disleksiyle başa çıkmak mümkündür.
Disleksi; zekâya, çevreye ya da isteğe bağlı gelişen bir durum değildir. Genetik ve nörolojik temelli bir farklılıktır. Ancak bu farklılık, doğru yönlendirme ile bir engelden çok bir özellik haline getirilebilir.
Eğer çocuğunuzda yukarıdaki belirtileri gözlemliyorsanız, geç kalmadan bir uzmana başvurun. İlk adım, bir göz doktorundan randevu almak olabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorumlarınız bizim için değerlidir! Soru ve görüşlerinizi paylaşmaktan çekinmeyin